top of page

Ebeveynlik tarzınız çocuÄŸunuzun duyguları ile nasıl baÅŸa çıkacağını belirliyor.

Bu sorular üzerine dikkatili bir ÅŸekilde düÅŸünün.

ÇocuÄŸunuz sinirli  veya üzgün olduÄŸunda genellikle verdiÄŸiniz yanıtlar nelerdir? 

ÇocuÄŸunuzun hayal kırıklığı sizin hayal kırıklığınıza yol açar mı? 

ÇocuÄŸunuz istediÄŸiniz bir davranışı yerine getirmediÄŸinde hayal kırıklığına uÄŸruyor ve onu suçluyor musunuz? 

Herhangi bir nedenle sinirlendiÄŸinde siz de sinirlenir misiniz yoksa duygusu ile baÅŸa çıkması için ona zaman tanır, destek mi olursunuz? 

​

ÖrneÄŸin bir yere gitmek üzere kapıdan çıkmak için acele ediyorsunuz ve çocuÄŸunuz hazırlanmakta zorlanıyor ya da gitmeye hazır deÄŸil, inatla üzerini giymek ve kapıdan çıkmak istemiyor. Bu durumda nasıl hissediyorsunuz? 

Duygusal olarak üzülüyor, öfkeleniyor musunuz? 

ÇocuÄŸunuza nasıl  tepkiler veriyorsunuz? 

​

Åžimdi size o anki tepkilerinizin gücünden bahsetmek istiyorum. 

Ebeveynlik tutumunuz tüm yaÅŸamında karşılaÅŸtığı sorunlar ile baÅŸa çıkması için örnek oluÅŸturuyor. Sorunlar ile karşılaÅŸtığında ya da güçlü duygular karşısında kendisine öfke mi duyulacak yoksa ona sorunun çözümü için güvenilecek mi?

​

ÇocuÄŸunuz sinir krizi geçirdiÄŸi o an her ne yapıyorsanız çocuÄŸunuz o tutumu içselleÅŸtiriyor. Ve sizin tutumunuz gerginlikten uzak, sakinlikle olduÄŸu sürece çocuk kendine, dünyaya ve diÄŸerlerine karşı güven duygusu geliÅŸtirerek yaÅŸam serüvenine büyüyerek devam ediyor. 

 

Çocuk geliÅŸiminde önemli olan çatışmanın çaresizliÄŸi ve ÅŸiddeti deÄŸil, çözümleme biçimidir. 

Çocuk geliÅŸiminin yaÅŸam boyu devam eden bir süreç olduÄŸu düÅŸünüldüÄŸünde, çatışmaların sorunlar ile baÅŸa çıkma becerisi kazanmak için gerekli bir deneyim olduÄŸunun bilincinde olmak kıymetlidir.

 

Ä°ç ve dış çatışma olmaksızın bir yaÅŸam düÅŸünülemez. 

Çatışma kaynaklarını ortadan kaldıramazsınız ancak çocuÄŸunuzun bu çatışmalar ile baÅŸa çıkma biçimi kazanmasını destekleyebilirsiniz. 

 

AraÅŸtırmalar, bir ebeveynin duygusal durumunun çocuÄŸun duygusal refahını nasıl etkilediÄŸine ışık tutuyor. 

Riverside, California Üniversitesi'nde psikoloji bölümündeki bir araÅŸtırma ekibi, okul çağındaki çocukları ve ebeveynlerini birlikte sinir bozucu bir görevle karşı karşıya bırakan deneysel bir çalışma yaptılar ve ebeveynler sakin kaldıklarında, çocukların duygu ve davranışlarını daha kolay düzenledikleri sonucuna ulaÅŸtılar. 

Çalışmada, duygusal durumlarını ölçmek için hem ebeveynin hem de çocuÄŸun EKG (zihin görüntüleme) izlemesi kullanıldı. 

Bu araÅŸtırma ebeveyn ve çocuk arasında gerçekleÅŸen duygusal bulaşıcılık ile ilgili; çocuklar bilinçsizce ebeveynlerinin duygularını nasıl algıladıklarını araÅŸtırır. 

Çalışmada, her bir ebeveyn / çocuk çiftine tamamlamak için zorlu bir lego bulmacası veriliyor ve  gözlem odasına alınıyorlar. 

AraÅŸtırmanın ilk kısmında ebeveynlerden çocuklarını sadece izlemesi, çocuklarına yardım etmemesi isteniyor. 

Ä°kinci bölümde ise, ebeveyn çocuk ikilisine bulmacayı tamamlamak için beÅŸ dakika daha veriliyor ve ebeveynin yardım edebileceÄŸi söyleniyor. 

Ebeveynin çocuklarla ikinci aÅŸamada baÄŸlantı kurması, çocuÄŸun duygusal olarak düzenlenmesine veya “sakinleÅŸmesine” yardımcı olduÄŸu sonucunu ulaşılıyor. Buna uyum veya eÅŸ düzenleme de denmektedir.

AraÅŸtırma sonucunda EKG (zihin görüntüleme) verileri, ebeveynin duygusal durumunun çocuÄŸun duygusal düzenlemesini etkilediÄŸini ancak çocuÄŸun duygusal durumunun ebeveyni etkilemediÄŸini gösteriyor. 

Bu, ebeveyn-çocuk iliÅŸkisinin duygusal bulaşıcılık açısından deÄŸerlendirilmesi için yeni bir yaklaşım olsa da, bu olguyu doÄŸrulamak ve daha iyi anlamak için daha fazla çalışmanın yapılması gerekiyor. 

Ancak ebeveynlerin sinir sisteminin iÅŸleyiÅŸinin çocuklarına nasıl aktarıldığını görmek adına bizim için yararlı bir çalışma.

 

Bir ebeveyn olarak çocuÄŸunuzun üzüldüÄŸünde nasıl bir tepki vereceÄŸiniz, kendi kendini düzenleme becerisini ÅŸekillendirir. 

Bir ebeveyn, aÄŸlayan bir çocuÄŸa “aÄŸlamayı bırak”, “üstesinden gel” veya “bunda aÄŸlayacak ne var” diye söylerse, çocuÄŸun aynı davranışı devam ettirmesi muhtemeldir.

Bu durumda çocuk davranışını deÄŸiÅŸtirmek için hiçbir motivasyon alamaz.

​

ÇocuÄŸa bağırmak ya da sakinleÅŸene kadar odasına gitmesini söylemek, duygularını düzenlemesine ya da kontrol etmeyi öÄŸrenmesine yardımcı olacak hiçbir ÅŸey yapmaz ve genellikle sinir bozucu koÅŸullara aşırı tepki vermenin tekrarlanmasına ve hatta artmasına neden olur. 

Kendinizden düÅŸünün, sinirlendiÄŸinizde ya da üzüldüÄŸünüzde başınızda neyin var diye dolananları ya da yatıştırmaya çalışanları gözünüz görür, onları duyar, söylenenlere uyar mısınız?

 

ÇocuÄŸunuzun anlaşılmaya ihtiyacı olduÄŸunu, duygu ve düÅŸünceleri ile ne yapacağını öÄŸrenmeye çaba gösterdiÄŸini unutmayın.

 

AÄŸlayan bebekler ile duygularını izleyerek anlamak, bebeÄŸin ebeveynini gördüÄŸünde veya duyduÄŸunda aÄŸlamayı bırakmasına neden olacaktır. 

 

Yeni yürümeye baÅŸlayan ( iki yaÅŸ ) çocuklar için  kucaklamak ve duygusunu paylaÅŸmak ve üzüldüklerinde güvence saÄŸlamak onların sakinleÅŸmelerine yardımcı olur. Ayrıca bu empati becerisinin  kazanılmasına destek olur.

 

Daha büyük çocuklarda, duygularını ifade etmek için kelimeleri kullanmalarını teÅŸvik edebilirsiniz. 

 

AÄŸlayan bir bebek ya da üzgün / öfkeli bir çocukla karşı karşıya kaldığınızda, ilk ÅŸey yeniden toplanıp sakin olmanızdır. 

​

Birkaç derin nefes almak sakinleÅŸmenize yardımcı olur.

Sakin veya tarafsız bir ÅŸekilde cevap verebildiÄŸiniz zaman, çocuÄŸunuza yardım edeceksiniz, çünkü çocuklar, bilinçsizce sakinliÄŸinizi algılıyorlar, içselleÅŸtiriyoralar ve bu da sinir sistemlerinin sakinleÅŸmesine neden oluyor. 

 

  • BebeÄŸinizin, çocuÄŸunuzun güvende hissetmesine odaklanın. 

  • YaÅŸça daha büyük çocuklar için derin nefes alma, yeniden yapılandırma (duruma daha olumlu bir ışıkla bakma) gibi becerileri öÄŸrenmesinin yanı sıra düÅŸüncelerini ve duygularını ifade etmesi için kelimeler kullanarak yardımcı olabilirsiniz (aynalama). 

 

Ebeveynler, çocukların aÄŸlama, bağırma veya eÅŸyalarını atma davranışı sergilemesi yerine kelimeleri kullanarak kendilerini ifade etmesini bekliyorlar.  Ancak bunun için henüz çocuÄŸun yeterli bir duygusal kelime haznesi oluÅŸturmamış olması olasıdır. 

 

Çatışma anları, çocuÄŸunuzun nasıl hissettiÄŸini belirtmek adına uygun yolları öÄŸrenmesi için mükemmel zamanlardır.

ÇocuÄŸunuz size nasıl hissettiÄŸini ve neden böyle hissettiÄŸini söyleyebildikten sonra, problem çözmeyi öÄŸrenmesi ve / veya farklı bazı durumlara alışmasında, kabul geliÅŸtirmesine yardımcı olabilirsiniz. 

 

Ebeveynler, çocuklarına oyun ile ne kadar fazla zaman harcarlarsa, duygusal patlama anlarında uygun cevapları vermek için o kadar az zaman harcarlar. 

Birlikte vakit geçirirken kurduÄŸunuz iliÅŸkisinin doÄŸası, onların ihtiyaçlarını ifade etmelerine yardımcı olmanızı saÄŸlayacaktır. Ayrıca çocuÄŸunuzun uyum saÄŸlamasına yardımcı olma fırsatını da yakalayabilirsiniz. 

ÇocuÄŸunuz ile iliÅŸki kurmak, her dileÄŸini yerine getireceÄŸiniz veya her istediÄŸini yapacağınız anlamına gelmez. Bu, onların duygusal düzenleme, problem çözme becerilerini kazanabilmeleri için sizi kabul etmeye ve dinlemeye açık olmalarına yardımcı olur. 

 

Empati ve anlayış geliÅŸtirmek için kriz anlarına yönelik iÅŸte birkaç temel ipucu: 

 

1. Birkaç derin nefes alın ve / veya üzgün hissediyorsanız sessizce 10'a kadar sayın. 

2. ÇocuÄŸunuza bakın ve beden dili, ses tonu ve eÄŸer kullanıyorsa kelimeler dahil olmak üzere duygusal iÅŸaretlere dikkat ederek farkındalık getirin. 

3. Kriz anında, çocuÄŸunuzun ne tür duygular içerisinde olduÄŸunu gözlemleyerek ( kızgın, üzgün, hayal kırıklığına uÄŸramış, vb.)” duygularını sakince sözlü olarak yansıtın. 

4. Daha sonra neden üzgün olduklarını anlamaya çalışın. 

Size o an kendilerini ifade etmemeleri olasıdır. 

Israrcı olmadan, gözlemlerinizi “___ 'dan dolayı öfkelenmiÅŸ gibi görünüyorsun? Bunun nasıl ___ hissettirdiÄŸini anlıyorum diyerek eÅŸlik edin. Bir cevap beklemeyin, sadece yansıtın. Bu durumda çocuk temel olarak anlaşıldığını hissedecek ve rahatlayacaktır. 

5. Ä°stediklerinin olmadığı durumlarda, “istediÄŸin olmadığı için üzgünüm '' demeniz yerinde olacaktır ve sonra yanında olduÄŸunuzu ve onu sevdiÄŸinizi söylemeniz iyi gelecektir. Onun da sizi sevdiÄŸini söylemesini beklemeyin.

6. Bazı durumlarda, iddialı olmanız ve ÅŸunu söylemeniz gerekebilir, bunun seni ___ hissettirdiÄŸini biliyorum ama _____ nedeni ile ÅŸu an bunu yapmam mümkün deÄŸil (arzularının gerçekçi olmama nedenini açıklayın veya belirtin). 

7. Bazı durumlarda, problem çözme uygun bir yaklaşım olabilir. EÄŸer gerçekten sizin sorunu çözmeniz gereken bir durumsa, bu durumu ben ___ yaparak senin için hallediyorum diyebilirsiniz.

8. Küçük çocuklar ve büyük çocuklar için temel baÅŸa çıkma becerilerini öÄŸretmek için zaman ayırmak kesinlikle gereklidir. Zamanınız boÅŸa harcanmıyor, çocuÄŸunuz hayatı öÄŸreniyor ve siz onun krizlerinde güvenebileceÄŸi tek kiÅŸisiniz.

 

ÇocuÄŸunuz ile baÄŸlantıda kalmaya gayret edin, açık iletiÅŸimi tercih edin (net cümleler kullanın), ebeveynler ve çocuklar için farkındalık geliÅŸtirici yayınları ve kitapları takip edebilirsiniz. 

​

ÇocuÄŸunuzun duyguları ile baÅŸa çıkmasına yardımcı olmak için pedagog desteÄŸine baÅŸvurabilirsiniz.

Image by Samuel Zeller

Duygusal zeka nasıl

geliÅŸtirilir?

ÇocuÄŸunuzun  dışa dönük, giriÅŸken, sorumluluk sahibi bir çocuk olması için.

indir.jpg

ÇocuÄŸunuz telefon ve

tablet bağımlısı olmasın!

Çocuklarda tablet ve bilgisayar kullanımının denetlenmesi ve kural koyulması gerekmektedir.

İlköğretim Sınıfı

ÇocuÄŸum anaokuluna 

hazır mı?

Küçük çocuÄŸunuzun bu önemli adım için hazır olduÄŸundan emin olmak önemlidir. 

bottom of page