Çocuğun benlik saygısı nasıl geliştirilir?
Benlik Saygısı Neden Önemlidir?
Çocuklar iyi hissettikleri zaman yeni şeyler denemek için kendilerine güvenirler. Ellerinden
gelenin en iyisini yapmaya daha yatkındırlar. Yapabileceklerinden gurur duyarlar. Benlik saygısı çocukların hatalarla baş etmelerine yardımcı olur. İlk başta başarısız olsalar bile çocukların tekrar denemelerine yardımcı olur. Sonuç olarak, benlik saygısı çocukların okulda, evde ve arkadaşlarıyla daha iyi olmasına yardımcı olur.
Düşük benlik saygısı olan çocuklar kendinden emin değillerdir. Başkalarının onları kabul
etmeyeceklerini düşünürlerse, diğerlerine katılmayabilirler. Başkalarının onlara kötü
davranmasına izin verebilirler. Kolayca pes edebilirler ya da hiç denemezler. Düşük benlik
saygısı olan çocuklar, bir hata yaptıkları, kaybettikleri veya başarısız olduklarında bu durumla başa çıkmakta zorlanmaktadırlar.
Benlik Saygısı Nasıl Gelişir?
Benlik saygısı bebeklik kadar erken dönemlerde başlayabilir. Zamanla yavaş yavaş gelişir.
Çocuğun kendini güvende hissetmesi, sevilmesi ve kabul edilmesi, ihtiyaçlarının
zamanında karşılanması ile gelişmeye başlamaktadır. Bir bebek pozitif dikkat ve sevgi dolu bakımı olduğunda benlik saygısı geliştirmeye başlar.
Yeni becerilerini kullanabilecekleri zaman kendilerini iyi hissederler. Ebeveynler çocuğun
denemesine izin vererek, gülümsemeleri ile ve gurur duyduklarını belli ederek benlik saygısını desteklerler.
Çocuklar büyüdükçe, benlik saygısının da gelişmesini bekleriz. Çocuklar yeni bir şey denediğinde, bir şeyler yaptığında ve bir şey öğrenirken, benlik saygısının gelişmesi için bir şans olabilir.
Bu, aşağıdaki durumlar olduğunda gerçekleşebilir:
Okulda yeni şeyler öğrendiklerinde,
Yeni arkadaşlar edindiklerinde,
Yeni beceriler kazandıklarında - müzik, spor, sanat, yemek pişirme, teknik beceriler,
Yardım ettiklerinde, paylaşıp ve nazik olduklarında, iyi davranışlar için övgü alsıklarında,
Yeni bir şey deneyimlediklerinde,
İyi oldukları şeyler yapıp ve eğlendiklerinde,
Diğerleri tarafından aktivitelere dahil edildiklerinde,
Anlaşıldığını ve kabul edildiğini hissettiklerinde,
Bir ödül ya da iyi bir not aldıklarında.
Çocuklar kendine güven duyduklarında, kendinden emin, yetenekli ve kabul edilmiş hissederler.
Ebeveynler Benlik Saygısını Nasıl Geliştirebilir?
Her çocuk farklıdır. Benlik saygısı bazı çocuklara diğerlerinden daha kolay kazandırılabilir. Bazı çocuklar ise benlik saygısını azaltabilecek şeyler ile karşı karşıya kalmaktadır. Fakat bir çocuğun öz-saygıları düşük olsa bile, o yükseltilebilir.
İşte ebeveynlerin çocukların kendileri hakkında iyi hissetmelerine yardımcı olmak için
yapabileceği şeyler şunlardır:
Çocuğunuzun bir şeyler yapmasını öğrenmesine yardım edin.
Her yaşta, çocukların öğrenmesi için yeni şeyler vardır. Bebeklik döneminde bile, bir bardak
tutmayı ya da ilk adımları atmayı öğrenmek, ustalık ve zevk duygusu uyandırır. Çocuğunuz
büyüdükçe, kıyafetlerini giymeyi, okumayı veya bisiklete binmeyi öğrenmek gibi şeyler, benlik saygısını arttırır.
Çocuklara nasıl bir şeyler yapılacağını öğretirken, ilk önce onlara gösterin ve yardım
edin.
Hata yapsalar bile yapabildikleri şeyi yapsınlar. Çocuğunuzun öğrenmek, denemek ve gurur duymak için bir şansı olduğundan emin olun.
Çocuğunuz ile övünün, ama bunu akıllıca yapın.
Tabii ki, çocukları övmek iyidir. Övgü, gurur duyduğunuzu göstermenin bir yoludur. Ama
çocukları överken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. İşte bunlar;
Destekleme: Kazanıp kaybetmeyi içeren bir oyun oynadığınıza, kazanmadığı halde övgü alması doğru olacaktır. Ama nasıl?
Örneğin, bir oyun oynadı ve kazanamadı. En iyi oyunun
olmadığını biliyorum, ama hepimiz için iyi ve kötü geçen günler var.
Sen pes etmediğin için seninle gurur duyuyorum, yarın tekrar oynayalım; demek iyidir.
Övgü çabası.
Övgüyü çocuğa çaba, ilerleme ve tutum için sunun. Örneğin: Piyano çalmandan gurur
duyuyorum - gerçekten çaba harcıyorsun. Bu tür övgü ile, çocuklar çaba sarf eder,
hedeflere doğru çalışır ve denerler. Çocuklar için bunu yaptığınızda başarılı olmaları daha olasıdır.
İyi bir rol model olun.
Gündelik görevlere (bahçenin temizlenmesi, yemek pişirilmesi, bulaşıkları yıkamak veya
kitapların düzenlenmesi gibi) çaba harcadığınızda, iyi bir örnek oluşturursunuz. Çocuğunuz ödev yapmak, oyuncakları temizlemek ya da yatağını toplamak için çaba sarf etmeyi öğrenir.
Doğru tutumun modellenmesi de önemlidir.
Görevlerinizi neşeyle (ya da en azından çıldırmadan
ya da şikayet etmeden) yaptığınızda, çocuğunuza aynı şeyi yapmasını öğretirsiniz.
Ev işleriyle uğraşmaktan ve iyi yapılmış bir işten gurur duymaktan kaçındığınızda, çocuğunuza da bunu yapmayı öğretirsiniz. Yaptığınız işleri keyifle yapın!
Sert eleştiri yasağı.
Çocukların, başkalarından duydukları mesajlar kendilerini nasıl hissettiklerini belirlemektedir.
Sert kelimeler zararlıdır ve motive edici değildir. Çocuklar kendileri hakkında
olumsuz mesajlar duyduklarında, bu benlik saygılarına zarar verir. Sabırla çocukları düzeltin. Bir dahaki sefere yapmak istediğin şeye odaklan, dikkatini vermen işini kolaylaştıracaktır, sakin kalmayı denemeye ne dersin?
Güçlü yönlerine odaklanın
Çocuğunuzun iyi ve hoşuna giden şeylere dikkat edin. Çocuğunuzun bu özelliklerini geliştirme şansının olduğundan emin olun. Çocukların kendileri hakkında iyi hissetmelerine yardımcı olmak istiyorsanız, zayıflıklardan daha çok güçlü yönlerine odaklanın. Bu da davranışlarını geliştirir.
Sürekli hata yaptığınız bir patronunuz ile çalışabilir misiniz?
Çocukların yardım etmesine izin verin.
Çocuklar kendileri için önemli olan şeyleri başkalarına gösterdiğinde, benlik saygıları gelişir.
Çocuklar evde yardım edebilir, okulda bir proje yapabilir veya bir kardeş için bir iyilik
yapabilirler. Yardım ve nazik davranışlar sergilemek, benlik saygısını destekler ve diğer iyi
hisleri ortaya çıkarır.