Öz şefkat nedir?
Öz şefkat ve kendini sevme birbiri ile ilişkili, ancak farklı kavramlardır.
Öz şefkat, “kişisel başarısızlıklarla karşılaştığınızda nazik ve anlayışlı olmak” olarak tanımlanmaktadır. (Neff, nd). Bu, sevdiğiniz bir arkadaşınızla kurduğunuz bağ gibi, zor bir dönemden geçtiğinizde kendinize de aynı şekilde davranmanız anlamına gelir: ıstırabı fark etmek, kendinizle empati kurmak, kendinize nezaket ve anlayış sunmak, öz şefkat çalışmaları ile kazanılmaktadır.
Öz şefkat ile öz sevgi arasındaki fark nedir?
Öte yandan, öz-sevgi “fiziksel, psikolojik ve ruhsal büyümemizi destekleyen eylemleri içeren kişinin kendisini takdir durumu”dur (Khoshaba, 2012). Kendinizi sevgiye ve saygıya layık bir insan olarak değerlendirmekle ilgilidir. Öz-sevgi, öz şefkatten daha kararlı bir yapıdır; herhangi bir zamanda kendinize karşı şefkatli olmayı seçebilseniz de, kendini sevme muhtemelen inşa etmeniz gereken bir şeydir.
Kendine Şefkat, Benlik Saygısı ve Güven
Kendine merhamet göstermenin saygı veya kendine güven gibi diğer benzer yapılardan ne kadar farklı olduğu merak ediliyor. Ünlü uzman ve lider şefkatli araştırmacı Dr. Kristin Neff bunların nasıl farklı olduğunu açıklıyor:
“Merhamet, özgüvenine benzer görünse de, birçok yönden farklıdır." Benlik saygısı, kendimize değer, algılanan değer veya kendimizi ne kadar sevdiğimizi ifade eder… Benlik saygısının aksine, öz şefkat değerlendirmelere dayanmaz. İnsanlar kendileri için şefkat duymaya ihtiyaç duyar çünkü tüm insanlar şefkat ve anlayışı hak ediyor, bazı özel özelliklere sahip oldukları için değil… ”(Neff, nd).
Kendimiz için sevgi ve şefkat göstermenin bencillik olmadığını, aslında elimizden gelenin en iyisini yaptığımızdan ve başkalarını olumlu yönde etkilediğimizden emin olmanın harika bir yol olduğunu biliyoruz.
Muhtemelen “kendini sevene kadar başka birini sevemezsin” ve “kendine şefkatle bakana kadar kimseyle ilgilenemezsin” gibi ifadeler duymuşsunuzdur. Bu ifadeler gerçeğe dayandırılmıştır. Denge, şefkat ve iç huzuru ile karakterize edildiğiniz de işinizi en iyi yapan veya iyi birer ebeveyn veya arkadaş olacaksınız.
Öz şefkat yolculuğum
Bir tarafı teorileşmiş diğer tarafı çok satanlarda yer alan bu kavramı keşfim sırasında üzerine çalışma kısmına geçmem çok uzun sürdü. Kendimi sevme fikrinin bencilce ve aptalca olduğu ile ilgili zihnimde şu an adığını koyabildiğim bir savunma; öz şefkat teriminin oldukça narsist olduğuna yönelik kendi içimde onlarca ispat; merhatmeli değil miyim yani diye kendime yönelik sorgulamalardan sonra teorik okumalar ve pratik uygulamalarım ile merhametli olmanın acıma olmadığına, kendim ile bağ kurmamın kendini beğenmişlik olmadığına, şefkatin kendin ile yaşam ile ve diğerleri ile bir bağ kurma biçimi olduğunu anlamam biraz zaman aldı. Bu benim için kendim, çevrem ve dünya ile bağ kurmanın yeni ve farklı bir biçimiydi.
Bu deneyimim ile kendim, ihtiyaçlarım, yaşamım ile belirgin bir biçimde özenli, naif, sağlıklı şekilde ilişki kurmam, yaşam kalitemi, anlayışımı, hoş görümü arttırdığını söyleyebilirim.
Kendimi yaşamın günlük rutini arasında elbette, öfkeli, sıkışmış, üzgün, yorgun hissettiğim oluyor. Yalnızca öfkem nefrete, üzüntüm elem bir kedere, engellenmişliğim veya sıkışmışlığım çaresizliğe, yorgunluğum tükenmişliğe dönüşmüyor diyebilirim. Olaylar ile şefkatli bir şekilde kurmaya çalıştığım bağ, yaşamın sunduklarına-karşıma çıkartıklarına bir yanıt verme özgürlüğüm olduğunu ve bu özgürlüğün içerisinde yaşamın anlamı olduğunu, bu anlamında yine insanın özgürlüğü içinde