Kafkayı ve sanatını anlamada en önemli noktalardan biri babasıyla ilişkisini bilmek.

 

Özellikle dönüşüm kitabı Kafka'nın babası ve ailesiyle ilişkisini anlatır.  Odadısında, zorluklar karşısında, bir böceğe dönüşmek, nasıl psikolojik bir metafor! 

​

Kitap basılırken Kafka özellikle basım evine kitabın kapağında bir böcek olmaması gerektiğini söylemiştir. Kitabın böyle anılmasını istemez. Odada bir çocuk ve kapının arkasında bir baba imgelemini daha çok tercih ettiğini belirtmiştir.

 

Kafka hiçbir eserinde babası ile ilgili doğrudan bir şeyler yazmamıştır.  Ancak romanlarının psikolojik incelemesinde babası ile ilişkisinin bir çok yansıması görülüyor. Güçlü bir baba karşısında yetersiz hissetmiş ve sevgi görememiş herhangi bir çocuktur, Kafka. Ölümünden 5 yıl önce babasına, çocukluğunda yaşadığı güçlüklerden ve bunlardan nasıl etkilendiğini anlatan 47 sayfalık bir mektup yazmıştır. 

 

"Sevgili baba, bana senden neden bu kadar korktuğumu sordun. Her zamanki gibi buna bir cevap bulamadım. Belki de, senden korktuğum için ve bu korkunun temellerini açıklamanın, konuşurken asla akılda tutamayacağım kadar detaylarının olması ve bu detaylara girmemem gerekliliydi." Kendini açtığı satırlar şöyle devam ediyor; "İhtiyacım olan biraz yüreklendirme, biraz cana yakınlıktı, ben bunu hak etmedim. Benim için hep anlaşılmaz olan, bana sözlerin ve yargılarınla hissettirdiğin acıya ve utanca karşı duyarsızlığındı. Adeta gücünün üzerimdeki etkisinin farkında değildin."

 

Kafka özellikle travmatik bir olaydan bahseder; küçük bir çocukken babasından bir bardak su istemiştir ve babası ceza olarak, küçük Kafka'yı yatağından çekerek kaldırmış, geceliği ile balkonda donmaya bırakmıştır. Kafka bu olay ile ilgili şunları ifade eder; "O dönemden sonra oldukça itaatkar oldum ama o olay bende çok büyük iç hasara neden oldu.  "Ben, babam için bir hiçtim." 

Erkek çocukların gelişimlerinde babalarının engellerine değil izinlerine ihtiyaçları vardır. Kafka babasının kendisine bu izni sağlamadığını sık sık düşünmüştür. Kafka babası ile ilgili "babasının, çocukluğunda kendisini konuşmaktan men ettiğini" ifade etmiştir. "İtiraz duymak istemiyorum ve kalkmış bir elin eşlik ettiğini" ifade eder. Kafka tüm bunların sonucunda yetersizlik düşüncesinin geliştiğini söyler.  Babasına mektubunda " senin salt fiziksel varlığından dertleniyordum." der. Kafka mektubunda şu hatırasını da dile getirir; "Beraber aynı soyunma odasında soyunduğumuzu hatırlıyorum. Ben; ince, zayıf, küçük. Sen; güçlü, uzun, büyük. Acınası bir tip gibi hissederdim."

 

Mektubu annesine, babasına iletmesi için verdiyse de, annesi mektubu babasına vermemiştir. Kafka ise cesaretini toplayarak yeniden mektubu babasına ulaştırmayı denememiştir.

 

Dönüşüm kitabında Kafka'nın öz tiksinçliği, aile ihanetini, keyfi gücün hikayesini yazması rastlantı değil. Gregor Samsa bir sabah uyanır ve kendisini bir böceğe dönüşmüş olarak bulur...

​