Utangaç ve çekingen çocukların gözlemci ve seçici bir benlikleri olur. Yeniliklere yavaş uyum sağlayan bu çocukların öz denetimleri yüksektir. Güvende hissettiklerinde çiçek açarlar, aceleyi sevmez telaş hissettiklerinde tedirginleşir, içlerine çekilirler.
Utangaç ve çekingen çocuklar, dünyaya sessiz bir gözlemci olarak gelirler. Kendilerini güvende hissetmek için kalabalıkta dikkat çekmekten kaçınır, etraflarındaki en ufak detayı fark ederler. Oyun parkında diğer çocuklar heyecanla oynarken, bu çocuklar kenarda oturup dikkatle izlerler. Belki anında oyuna katılmazlar ama kimlerin nasıl davrandığını, hangi oyunların daha eğlenceli olduğunu gayet iyi bilirler.
Mesela, parkta anne babasının yanında durup diğer çocukların ne yaptığını izleyen bir çocuğa, ebeveyni ona zorlamadan, "bak, şu çocuk kumda kale yapıyor, bir diğeri de salıncakta sallanıyor. İstersen onları izleyebilirsin ya da biraz daha burada kalabiliriz," derse çevre ile temasını sağlar. Bu, çocuğun güvende hissetmesine, ortama uyumuna ve kendi hızında keşfe başlamasına olanak tanır. Zamanla, çocuk belki bir oyuncak kürek alıp kumlara yönelir ya da bir çocukla göz teması kurarak oyuna katılma cesaretini gösterir. Ancak bu, tamamen onun temposuna ve ortama güven duymasına bağlıdır.
Acele ettirilmeyi sevmeyen hassas çocuklar oldukları için adımlarını ve hızlarını dikkatle takip etmeniz gerekir.
Ebeveyn: Güvenli Bir Liman
Utangaç ve çekingen çocuklar, ebeveynlerini bir güvenlik üssü olarak görürler. Anne veya baba onların hem rehberi hem de sığınağıdır. 4 yaşlarındaki yavaş uyumlanan bir mizaçtaki çocuk, kalabalık bir doğum günü partisinde ebeveyninin eteğine yapışmış halde durur; diğer çocuklar coşkuyla koşarken, yeni bir ortama girdiği için çekingen hisseder.
Ebeveyni, onu zorlamadan "elini omzuna koyarak, burada kalabilirsin, istersen biraz çocukları izleyelim," diyerek ona alan tanır, zamanla "yavaş adımlarla onunla birlikte çocukların arasına karışabilir". Çekingen bir çocuk, ebveyninjn bu sakin ve destekleyici yaklaşımı sayesinde rahatlar ve bir süre sonra diğer çocukların neler yaptığını izlemeye başlar. Ebeveyninden gelen bu güven duygusu, çocuğun ortama alışmasına ve kendi isteğiyle adım atmasına olanak tanır. Çekingen çocukların hareketliliği yüksek çocuklarla rahat etmediklerini ve onlarla oynamaya yönelik baskı yapmamız gerektiğini de hatırlamakta fayda var.
Çevreyi Tanıtmak: Rahatlatıcı Bir Süreç
Çocuğun çevresini tanıması, onun rahatlaması için kritik bir süreçtir. Ebeveynlerin rehberliği, çocuğun kaygılarını yatıştırmak için güçlü bir araçtır. Bir park ya da yeni bir ortama girildiğinde, ebeveynlerin etrafı tanıtması, çocuk için oldukça yatıştırıcı olabilir.
Diyelim ki 5 yaşındaki yavaş uyumlanan bir erkek çocuğu, yeni taşındıkları mahalledeki parka ilk defa gidiyor. Babası, parkın içine girerken çocuğuna, "bak, şu çocuklar top oynuyor, biraz ileride salıncaklar var. Merhaba diyelim mi biraz izleyelim mi?" diyerek ortamı ona tanıtır, kendi cevabını bulmasına yardımcı olur. Çocuk, önce gözlem yapmayı seçebilir, babasından baskı duymaz, güven verici sesiyle kendini rahat hisseder ve salıncağa doğru yönelebilir. Babası da yanında bekleyerek çocuğunun kendi hızında bu yeni ortamı keşfetmesine izin verebilir, birlikte diğer çocuklara merhaba diyebilir, kendisinin çocukluğunda nasıl arkadaşlıklar kurduğundan bahsederek anısal belleğine yatırım yapabilir.
Yakınlık ve Güven İhtiyacı
Yavaş uyumlanan çocuklar, genellikle ebeveynlerine fiziksel olarak yakın olmayı tercih ederler. Bu onların güven duygusunu pekiştirir. Ancak bazı ebeveynler, çocuğun sürekli yakın olma isteğini, bağımsız olamama endişesiyle yorumlayıp yanlış anlayabilirler. Çocuğu zorla bağımsızlığa itmek, genellikle ters teper ve çocuğun daha fazla yakınlık aramasına neden olur. Stresi artan çocuk yatışma için daha fazla yakınlık arar.
3 yaşındaki çekingen bir çocuk, oyun grubu sırasında sürekli bakıcısının kucağında oturmak istiyor. Bakıcısı, "hadi git diğer çocuklarla oyna" diyerek onu itmek yerine, oyunlara dolaylı olarak dahil olarak etkileşime geçirebilir; bir oyuncağı başka çocuğa doğru hareket ettirmek iletişim kurmalarına yardımcı olur.
Açıklamalardan çok eylemler de tehlike altında hissetmesine gerek olmadığına yönelik sinyaller verir.
Sonuç:
Yavaş uyumlanan çocuk mizacı yeni ortamlara, yeni durumlara, yeni fikirlere oldukça duyarlıdır. Çocuğunuz daha yürümeye başladığı zamanlarda ilk adımını atarken elinizi bıraktığı sıralarda, o size güvenir, siz ona güvenirsiniz; o kendisine ve siz de ona daha çok güvendikçe güçlü adımlar ortaya çıkar. Her gelişim aşamasında bunu hatırlamakta fayda var.
Utangaç ve çekingen çocukların gözlemci yetenekleri ve öz denetimleri yüksektir . Onların güvenli bir limana ihtiyaç duymaları, kendilerini koruma ve çevreyi yavaş yavaş keşfetme ihtiyaçlarından kaynaklanır. Ebeveynlerinin sabırlı ve destekleyici yaklaşımı, çocukların bu doğal ritmi içinde adım atmalarını kolaylaştırır. Önemli olan, onların temposuna saygı duymak ve gerektiğinde güven ve umut verici bir rehberlik sunmaktır. Böylece çocuklar zamanla hem kendilerine hem de çevrelerine daha fazla güven duyarak gelişimlerini sürdürebilirler.
Yeni yazılardan haberdar olmak için blog'u takip et
Comentários