İletişim karşılıklıdır. Ebeveynden çocuğa tek yönlü olan iletişim genellikle krizlere neden olur.
Çocuğun yanında olurken duygularını nasıl yöneteceğini, neyi yaparsa nasıl olacağını, neyi neden yapamayacağını konuşabilmemiz için yerine göre uzlaşmacı, yerine göre sınırlandırıcı yerine göre izin verici olabiliriz. İletişim esneklik, empati ve kendini ifade becerileri gerektiren kişiler arası bir araçtır. Çocuklarla güçlü bir iletişimimizin olması için onlarla iyi zamanlarımızın, anlayış ve hoşgörümüzün yüksek olması gerekiyor.
Aşağıdaki iletişim araçlarından biri her zaman ve sürekli kullanıldığında iletişimin yönü karşılıklıdan tek yönlüye kayma ihtimali yükselebilir. Hangisini en uygun nerede kullanacağınızın mükemmel bir belirlirleyicisi yok. Bir ebeveyn için çok işe yarayan bir madde başka bir ebeveynin anlaşılmamasına neden olabilir.
İlk adım, çocuklarla nasıl konuşulacağını öğrenmektir, böylece sizi daha çok dinlerler.
İşte çocuklarla uygulanabilecek bazı iletişim ipuçları:
1. Yönlendirmeden Önce Bağlantıya Geçin
Çocuğunuza direktif vermeden önce, çocuğunuzla bağlantı kurmanız istenileni yapma ihtimalini arttırır. Göz hizasına çömelin ve dikkatini çekmek için çocuğunuzla bakışınızın temas etmesini sağlayın.
2. Çocuğa doğrudan Hitap Edin
Konuşmanızı çocuğun adıyla açın, “Ali / Ayşe, lütfen…”
3. Çocuklarla Konuşurken Kısa Kalın
Tek cümle kuralını kullanıyoruz:
Ana yönergeyi açılış cümlesine koyun. Ne kadar uzun süre konuşursanız, çocuğunuzun duymazdan gelme olasılığı o kadar artar. Konuşmak için bir ağzımız dinlemek için iki kulağımız var, hatırlayın.
Bir konu hakkında diyalog kurarken çok fazla konuşmak çok yaygın bir hatadır. Çocuğa ne söylemek istediğinizden tam olarak emin olmadığınız hissini verir. Çocuk sizi konuşmaya devam ettirdiği oranda, aynı zamanda sizi yoldan çıkarabilir.
4. Çocuklarla Konuşurken Basit Kalın
Tek heceli kelimelerle kısa cümleler kullanın. Çocukların birbirleriyle nasıl iletişim kurduklarını dinleyin ve gözlemleyin bu çok işinize yarar.
Çocuğunuz o sırlı, ilgisiz bakışı gösterdiğinde, artık anlaşılmazsınız, o yüzden dikkatini kaybetmemek için konuyu uzatmayın.
5. Çocuklarla Konuşurken Çocuğun Reddedemeyeceği Bir Teklifte Bulunun
Özellikle güç mücadelelerinden kaçınmak için iki veya üç yaşındaki bir çocukla mantık yürütebilirsiniz. "Hadi giyin de dışarı çıkıp oynayalım." İsteğiniz için çocuğun yararına olan ve reddedilmesi zor bir teklifte bulunun. Bu, ona güç konumundan çıkması ve yapmasını istediğiniz şeyi yapması için bir iyi neden verir.
7. Çocuklarla Konuşurken Olumlu Olun
“Koşmak yok” yerine şunu deneyin: “İçeride yürüyoruz, dışarıda koşabilirsin.”
8. “İstiyorum” ile Başlayın.
“yap” yerine “yapmanı istiyorum” diyin.
Yemeğini bitir yerine artık yemeğini yemeye devam etmeni istiyorum ya da yemeğini bitirdikten sonra onlarla oynayabilirsin diyebilirsiniz.
Sonraki adımlara geçişi hep hatırlatıyoruz, sevk ediyoruz.
"Bu, memnun etmek isteyen ama emir verilmesinden hoşlanmayan çocuklarda işe yarar. " Kriz zamanlarında, öfkeli yanıt alma ihtimali fazla olduğu zamanlarda tercih edilmez.
9. “Ne zaman… O zaman.”
"Dişlerini fırçaladığın zaman hikaye okumaya başlayacağız." “İşin bittiğinde dışarı çıkıp oynayabiliriz.”
10. Önce Bacaklar, İkinci Ağız
"Oyuncaklarını kaldır, yemek zamanı!" diye bağırmak yerine. Çocuğunuzun oynadığı odaya sessizce gidin, ancak kesin bir şekilde ona neredeyse akşam yemeği vakti olduğunu söyleyin, ardından birkaç dakikalığına çocuğunuzun ilgi alanlarına katılın. Çocuğunuza sofraya gitme talebiniz konusunda işbirlikçi olduğunuzu gösterir; aksi takdirde, çocuklar direnç göstererek daha çok zorlarlar.
11. Seçenekler Verin
"Önce pijamalarını mı giymek istersin yoksa dişlerini fırçalamak mı?" "Kırmızı t-shirt mü mavi olan mı?"
Kendi kararini verdiğini bilmesi hali ile karar vermesini kolaylaştırır.
12. Gelişimsel Olarak Doğru Konuşun
Çocuk ne kadar küçükse, yönergeleriniz o kadar kısa ve basit olmalıdır. Çocuğunuzun anlayış düzeyini göz önünde bulundurun.
Örneğin, ebeveynlerin yaptığı yaygın bir hata, üç yaşındaki bir çocuğa “bunu neden yaptın?” Diye sormaktır. Çoğu yetişkin bile davranışlarıyla ilgili bu soruyu her zaman yanıtlayamaz.
Bunun yerine, “Hadi biraz günün hakkında konuşalım” demeyi deneyin.
13. İki Yaşındaki Bir Çocuk Bile “lütfen” Öğrenebilir.
Çocuğunuzun kibar olmasını bekleyin. Çocuklar görgü kurallarının isteğe bağlı olduğunu düşünmemelidir. Ver dediği yer de verir misin diye yeniden cümleyi ona soyleyin. Yap dediğinde yapar mısın diye rica ettiğinde yapabileceğinizi söyleyin.
Çocuklarınızla konuşurken sizinle konuşmalarını beklediğiniz şekilde hitap edin.
14. Tehditlerin ve Yargılayıcı Açılışların Çocuğu Savunmaya Geçirmesi Muhtemeldir.
“Bunu yapsan iyi olur…” veya “Yapmalısın…” yerine “bunu yapmanı rica ediyorum…” demeyi deneyin ya da “evimizin toplu kalması için oyuncaklarını toplamana ihtiyacım var…” sabırlı olun başka bir şey yapmak istediğinde önce oyuncaklarını toplar mısın sonra isteğini yapabilirim diyin.
Bir taleple geldiginde önce bunu yapar mısın lütfen diyin. Konu oyuncakları toplamaksa birlikte kutuya oyuncakları götürme oyunu planlayın. Oyuncakları toplamayı ısrarla istemek yerine sözcükleri eyleme dökün.
15. Çocuğunuz Ne Kadar Yüksek Sesle Bağırırsa, Siz de O Kadar Yumuşak Tepki Verin.
Nasihatta bulunmadan önce çocuğunuzun nefes almasına izin verin: “Anlıyorum” veya “yardım edebilir miyim?” Bazen sadece şefkatli bir dinleyiciye sahip olmak öfke nöbetini dindirebilir. Öfkeyi o an geçirmeye çalışmanız yangını körüklüyorsa, bekleyin, sakinleşecektir.
Onun seviyesine yükselirseniz, başa çıkılması zorlaşan karşılıklı iki öfke nöbeti yaşanır. Onun için yetişkin modunda kalıp, yatışmasını beklemelisiniz, sonra bu konuyu konuşursunuz. Öfkeyi öfke yatıştırmaz. Şimdi çok sinirlisin, sakinleşince bunu konuşalım. Bir bak bakalım öfkeni nasıl yatıştırabilirsin. Öfken seni kontrol ederken kendini ifade etmen ve isteklerine ulaşman zor. Sen öfkeni nasıl kontrol edebilirsin acaba? Çocuğun yanında olurken duygusunu yönlendirin.
16.Yönergenizi Vermeden Önce Duygusal Dengeyi Yeniden Sağlamasını Ayarlayın
Dalgalı denizden güvenli limana gelmesini sağlayın. Bunun tek bir yolu yok. Kriz anında yapılan açıklamalar sorununuzu çözmez.
17. Yeni Yürümeye Başlayan Çocuklara Aynı Söz Bin Kez Söylenebilir.
İki yaşından küçük çocuklar direktiflerinizi uygulamada güçlük çekerler. Çoğu üç yaşındaki çocuk yönergeleri içselleştirmeye başlar, böylece istediğiniz şey duyulmaya başlar. Çocuğunuz büyüdükçe daha az tekrar yapın. Dört yaş tekrarları söylenme olarak görmeye başlar. Çok açıklama kafasını karıştıracağı gibi sizin için de yorucu olur.
18. Çocuğunuzun Düşünceyi Tamamlamasına İzin Verin
"Kiyafetlerini üst üste yığma" yerine şunu deneyin: " kıyafetlerini nereye koymak istediğini düşünür müsün lütfen." Çocuğun boşlukları doldurmasına izin vermek, kalıcı bir ders oluşturması daha olasıdır.
19. Sınır Koyarken Net olun
Sınırlar kendimiz ve kişiler arasıdır. Kurallar çevrenin bizden beklentileridir.
Kimse kimseye şiddet gösteremez. Kimse sana, bana ya da bir başkasına şiddet uygulayamaz.
"Eğer vurursan, beklemek zorundasın."
Oyuncakları atarsan onları kaldıracağım.
Bu şekilde davranırsan bu keyifli bir oyun olmaz.
Sana güvenmek istiyorum, kendini kontrol edebildiğini görürsem mutlu olurum.
Israrın artığında yapma ihtimalim azalıyor, güzelce istemeyi denemelisin.
Annen, baban olarak uygun olmayanları sana söylemek benim görevim.
Bana sinirlenebilir, benimle kaba konuşamaz, vuramazsın (eğer böyle davranıyorsa) onun yerine öfkeni ifade etmenin başka bir yolunu bulalım.
Üzgünüm. Sen bitirmiyorsan ben sonlandıracağım.
Oyuncak ısrarın artacaksa, bunu kontrol edemiyorsan daha az almalıyım diye düşünmeye başlayacağım.
20. Kabul Edilebilir Alternatifler Sunun
"Henüz tek başına meyveleri kesemezsin ama onları yıkayabilirsin."
Buna izin veremezseniz neyi izin verebilirsiniz detayını kaçırmayın. İyi alternatifler krizleri azaltıp eylemlerin sürmesini sağlarken çocuğa süreklilik kazandırır, birliktelik bilincine yatırım yapmanızı sağlar.
21. Önceden Bildirimde Bulunun
Ne yapmanıza ne kadar süre kaldı bunu duymaya ihtiyacı var. Kahvaltıdan sonra oyun vakti. Evden çıkmaya az kaldı gibi hatırlatmalarla zihni zaman yönetimi yapmayı öğrenecek. Eğer yaptığınız bir plana çocuk dahil oluyorsa tamam mı diye sorulmaz. Planı haber veren olarak eyleme dökülür.
"Birazdan gidiyoruz. Oyuncaklara güle güle, arkadaşlara güle güle…”
Elinizle parmaklarınızı göstererek bitmesine bu kadar kaldı diye somutlaştırmanız gerekir.
22. Kapalı Bir Çocuğu Açın
Özenle seçilmiş ifadeler açılır, kapalı küçük zihinler ve ağızlar. Çocuğunuzun heyecan duyduğunu bildiğiniz konulara bağlı kalın. Evet veya hayırdan fazlasını gerektiren sorular sorun. Ayrıntılara bağlı kalın. "Bugün okulda iyi bir gün geçirdin mi?" yerine, “Bugün yaptığın en eğlenceli şey neydi?” demeyi deneyin. Kapalı bir çocuğu açmanın en etkili yolu ısrarcı olmamaktır.
23. “Ben… Hissediyorum…Çünkü…” Dilini kullanın.
"Dükkânda benden kaçtığında endişeleniyorum çünkü kaybolabilirsin."
"Sinirleniyorum çünkü hoşuma giden bir davranış değil"
"Üzülüyorum çünkü bu davranış kalbimi kırıyor"
"Sana güvenmek istiyorum", "öfkelendiğinde isteğini yapmak istemem", "daha güzel vakit geçirmek isterim", "daha fazla izin vermek istiyorum ama zamanında sonlanmadığını görünce sanırım doğru yapmıyorum diye düşünüyorum", "iştahlı yemene bayılıyorum", "sen dans ederken mutlu oluyorum", "yeni şeyler denemen için ne yapabilirim"
Sınırlar ben dili ile oluşur ve ben dilinin ifade gücü etkilidir. Üzene çalıştıkça çocuğun da kendini benzer şekilde ifade ettiğini görebilirsiniz.
24. Tartışmayı Kapatın
Bir konu gerçekten tartışmaya kapalıysa, söyleyin.
"Bu konuda fikrimi değiştirmiyorum. Afedersin."
"Anne baba olarak bizim kararımız".
Çocuklar ebeveyn denetiminde olan kararlara karşı öfkelenebilir, üzülebilirler. Bu bir olaya karşı verdiği duygusal bir tepki olarak görülür.
Çocuğunuza karşı sert ve katı sınırlar oluşturmadığınızdan, gerektiğinde kuralları ve kendinizle ilgili sınırı aşmasına izin vermediğinizden emin olun. Aynı zamanda çocuğunuzun duygularını ifade etmesine ve yaşamasına aynı oranda izin vermeyi ihmal etmeyin. İletişimin temel anahtarı olan empati uygulamayı dilinize katabilirsiniz, neyi neden yaptığınızı açıklayabilir, inatlaşmadan yeni davranışlara yönlendirebilir, gerektiğinde kuralları uygulayarak bazı davranışları sonlandırabilirsiniz.
Yazılardan haberdar olmak için blog'u takip et. Çocuklarla iletişim rehberine katkıda bulunmak için yorum yap.
Bu nasıl çocuk böyle podcast serisi Spotify'da ebeveyn rehberliği sunuyor.
コメント